Zasiedzenie jest pierwotnym sposobem nabycia własności nieruchomości. Do powstania po stronie zainteresowanego podmiotu tego prawa konieczne jest spełnienie dwóch przesłanek: samoistne, nieprzerwane posiadanie oraz upływ czasu wymagany przez ustawę (zależny od dobrej lub złej wiary).
W trybie zasiedzenia można nabyć własność gruntową, budynkową i lokalową, jeżeli lokal został wcześniej wyodrębniony. Od 1 października 1990 r. przez zasiedzenie można nabyć własność nieruchomości należącej do Skarbu Państwa.
Samoistnym posiadaczem nieruchomości jest ten, kto włada nią jak właściciel, korzystając z niej z wyłączeniem innych osób, jednocześnie uważając się za uprawnionego do rozporządzania nieruchomością.
W aktualnym stanie prawnym, zgodnie z art. 172 Kodeksu cywilnego w brzmieniu obowiązującym od 1 października 1990 r. posiadacz nieruchomości, niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, a jeżeli uzyskał posiadanie w złej wierze, nabywa własność po upływie lat trzydziestu. Do 30 września 1990 r. wymagane okresy posiadania wynosiły odpowiednio: 10 i 20 lat.
Dla oceny dobrej czy złej wiary posiadacza rozstrzygająca jest data uzyskania posiadania. Za posiadacza w dobrej wierze uważa się osobę, która ma błędne, lecz usprawiedliwione okolicznościami przekonanie, że przysługuje mu prawo, które faktycznie wykonuje. Dobrą wiarę wyłącza przy tym nie tylko pozytywna wiadomość o braku uprawnienia, ale i brak tej wiadomości spowodowany niedbalstwem. Ze złą wiarą natomiast mamy do czynienia, gdy posiadacz wiedział, że obejmowana przez niego nieruchomość nie należy do niego.
Sądem właściwym miejscowo do rozpoznawania spraw, których przedmiotem jest zasiedzenie nieruchomości, jest sąd miejsca położenia nieruchomości (właściwość wyłączna). Należna stała opłata sądowa od wniosku wynosi kwotę 2000 zł.
Do wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie należy dołączyć:
mapę nieruchomości sporządzoną przez uprawnionego geodetę
wypis z rejestru gruntów i kartoteki budynków
informacje dotyczące osób opłacających podatki od nieruchomości za okres objęty wnioskiem
inne dowody, takie jak dowody z zeznań świadków, odpis księgi wieczystej, jeśli jest prowadzona dla nieruchomości, itp.